بسم الله الرحمن الرحیم
از آنجایی که یکی از پر بازدیدترین مطالب سایت دستور زبان بختیاری و کاربرد این لغات می باشد سری جدید این آموزش زبان بختیاری را در اختیار شما قرار دادیم
با تشکر فراوان از جناب استاد ارجمند آقای ظهراب مددی و پوارندخت
تیرونشووّ : tir-neshov - خص ونشان – تهدید تیرونشووّ کردن : tir-neshov-karden - نشانه دادن – علامت گذاری کردن- تهدید کردن – خط ونشان کشیدن – برگزیدن تّی روکنی : te-ro-koni - عبوری – ناخواسته – نگاه اتفاقی تیّ ره : te-rah - چشم براه – مندیر- مندیل تیره : tira(e) - از تقسیم بندی ایلی ست هرطایفه ازچند تیره تشکیل می شود تیره : tira - سیاه – ابرسیاه –کاربرد:تیره به تیره-کاملا سیاه – ابرسیاه تیره گرهدن : tira-garhden – ابرسیاه آسمان را پوشاندن تیریک : tirik(terik) - نوعی زنگوله لیوان گونه وکوچک تیّز : tez – تیز – تند تیّزاو : tez-aw - رودخانه خروشان – تیزآب تیّز کردن : tez-karden – سریع قدم برداشتن تّی زل : te-zel(ti-zel) – آنکه چشمهای تیزی دارد-نابینایی که ظاهرا چشمهای سالمی دارد،کنایه از شخص پررو تیّزی تک : tezi-tek - برآمدگی عضله ساق پا تیس : tis – تیز- رُک –صاف – سرازیری تیس ناهادن : tis-nahaden - به سرعت رفتن – تنددورشدن تّی سور : te-sur – چشم شور- آنکه چشمش شوم باشد تیسی : teysi - تاکسی تیشتر : tishtar(tistar) - بزماده یک ساله – کاربردآن ، تیشتربه گله : گوسفندی که از گله ای به گله دیگری رفته باشد کنایه از افرادی که به دلائلی خاص به میان طایفه دیگری رفته باشند تیشگنیدن : tishgeniden - پراکنده کردن تیّشه :tesha(teas) - تیشه – کاربردآن،تیّشه یه بال تاش: تیشه ای که یک سمت را می تراشد کنایه از آنکه یک جانبه قضاوت کند- وایه سرِ تیّشه زیدن: بایک سر تیشه زدن کنایه جانبداری کردن از کسی – یک جانبه قضاوت کردن تّی شه کردن : te-shan(sah)-karden - (چشم سیاه کردن)- چشم دوختن به چیزی – طمع بستن – توقع داشتن تی غره : te-yora(ghora) – چشم غره تی غره : te-yora(ghora)-rahden – چشم غره رفتن تیغشت : tiyesht(tighesht) – تابش،افتو:تابش خورشید تیف :tif - گندم وجو نورسته تیف رو : tif-e-ru - محصول خوب تیف زیدن : tif-zedan - رستن اولیه گندم وجو تیف کردن : tif-kerden - پراکندن – بهم ریختن تیّ کال : te-kal - چشم سیاه –کال تیک وتاک : tik-tak - تک وتوک تیّ کل : tey- kal - بز شاخ شکسته تیّ کندن : te-kanden - چشم کندن – سرزنش کردن – آزاردادن تی کنده کردن : te-kanda-karden - سرزنش کردن – شرمنده کردن – تیکنیدن : tikeniden – دوشیدن شیرگاو وگوسفند تیّ کور : te-kur - نابینا تیچ وابیدن : tich-wabiden - ازگله جداودورشدن تیخ : tekh - تیغ تیّ خل : te-khal - آنکه چشمش کج باشد- غلوچ تیّخ وابیدن : tekh-wabiden - سیخ شدن – راست شدن تیّد : ted(tid) - توت تّی دربریدن : te-dar-boriden - چشم دربریدن-چشم برداشتن-کنایه ازغافل شدن- غفلت کردن تیدری : tideri – تمشک وحشی - (tiderey)تیدره تیدماری : tide-mari - گیاهی ست خارداربا دانه های ریز تیر : tiyar - تی یر تیر : tir – تیر- سرعت- چاق (درمورد گوسفندان): بزِتیریا تیربز:بزچاق کاربرد :به تیررهدن(به سرعت رفتن) –به غیررهدن – هو به یه تیر(باقی به یه تیر:آن به یک سو،بقیه هم به یک سو،بقیه هم به یک سو-درهنگام برتری دادن به کسی گویند تیرباروّ : tir-barov - تیرباران یربز : tir-boz – بزیکساله وچاق تیربگر : tir-beger - انتخاب بهترین(گوسفند) تیربگرکردن : tir-berer-karden – بهترین رابرگزیدن – گوسفند چاق رابرگزیدن وخریدن تیربند : tir-band - دعائی ست برای محافظت ازتیر تیربهرکردن : tir –bahr-karden - سهم بیشتروبهتر داشتن تیربهرکردن : tir-bahr-karden - سهم بهترداشتن – تقسیم با انتخاب بهترین سهم تیرتُرن : tir-torn - تیرانداز(تیرتر=تی تر) تیرتفنگ : tir-tofang – تیرِ تفنگ – گلوله تیروتوسی : tir-towsi(t.tawsi) - تیروساج نان پزی - بساط نان پزی تیروتوسی کردن : tir-towsi-karden - مهیا کردن تیرنان پزی وساج پزی – نان پختن تیرچلوله : tir-cholila(e) - چوب کوچک نوک تیزبه خارهای تیرگونه خارپشت هم گویند تیردار : tir-dar - تیروکماندار-صیاد- تیرکمووُدار:تیردارزناس کاش صیاداورابزناد تیردرآوردن : tir-deraworden - تقسیم کردن محصول پاک شده خرمن بین شرکاء-بدین صورت که محصول را به تعداد مساوی تقسیم می کنند سپس یکی ازجمع دورشده ودیگران هرکدام وسیلها ی چون کارد، ... انتخاب می کنند شخص غایب بر می گردد ووسائل انتخاب شده رابرروی سهم ها می نهند. بدین روش سهم هرکدام مشخص می شود تیرراست : tir-e-rast - چوب راست وبلند تیز- تیرمستقیم :تیرراست بت ندرا-کاش تیرراستی برتو اصابت نکند(برتوبلایی نرسد) تیررس : tir-ras - منظره مقابل – آنچه درمقابل دیدباشد تیرزوین کردن : tir-zavon-karden – جداکردن چاق ولاغرگوسفندان- فروش لاغرها ونگهداری چاق ها تیرسُهر : tir-e-sohr - تیرسرخ – تیرکاری- زخم کشنده تیرک : tirak - بندهای دوطرف سیاه چادر که برزمین کوبند تیرکردن : tir-kardan – نشان کردن- انتخاب کردن بهترین (گوسفند) – تحریک کردن- برانگیختن کسی(تیربگرکردن) تیرکشیدن : tir-kashiden – درد گرفتن اعضای بدن که انگارسوزنی درآن فرورفته باشد.انقباض عضلانی تیرگروّ : tir-gerov – بهترین را انتخاب کردن
نظرات شما عزیزان:

ممنون میشم
از زحماتتون متشکرم
.gif)
